E-recepta, a apteka, czyli jak zrealizować receptę elektroniczną?

Jeszcze nie tak dawno wizyta u lekarza kończyła się klasycznym obrazkiem: pacjent, z ręką pełną karteczek, z receptą zapisaną charakterystycznym, nieco zagadkowym pismem lekarskim, ruszał w stronę najbliższej apteki, mając nadzieję, że farmaceuta będzie lepiej od niego rozumiał, co tam naprawdę zapisano. Każdy, kto choć raz zgubił receptę, zapomniał jej przynieść albo dostał ją w piątek wieczorem i musiał czekać z realizacją do poniedziałku, dobrze zna te drobne frustracje systemu. Dziś, całkiem niedawno, bo od stycznia 2020 roku – to wszystko wydaje się nieco archaiczne. W erze e-recepty droga od diagnozy do leku bywa zaskakująco krótka, wygodna i… bezpapierowa. Ale jak dokładnie działa ta cyfrowa magia? Jak zrealizować receptę elektroniczną? I co trzeba wiedzieć, aby z niej skorzystać bez stresu?

Elektroniczna recepta zmieniła nie tylko sposób wystawiania i przechowywania zaleceń lekarskich, ale też całkowicie zredefiniowała relację pacjenta z apteką. Teraz nie trzeba mieć przy sobie fizycznego dokumentu. Nie trzeba martwić się, że kartka się pogniotła, zmokła albo zginęła. Wystarczy czterocyfrowy kod, który przychodzi SMS-em lub e-mailem, oraz numer PESEL. Dla wielu osób brzmi to nadal trochę jak science fiction, ale w praktyce to rozwiązanie banalnie proste, a przy tym skuteczne i wygodne. Co więcej, system działa niezależnie od miejsca. E-receptę można zrealizować w dowolnej aptece w Polsce, niezależnie od tego, gdzie została wystawiona.

Jak zrealizować receptę elektroniczną. Kod i PESEL: duet, który otwiera drzwi do apteki

Chociaż z technicznego punktu widzenia e-recepta to po prostu zapis w systemie informatycznym, dla pacjenta najważniejszym elementem jest tak zwany kod dostępu, czyli ciąg czterech cyfr, który otrzymujemy w wiadomości SMS lub e-mail od systemu e-zdrowia. Do zrealizowania recepty nie trzeba niczego drukować ani zabierać ze sobą. Wystarczy podać farmaceucie kod oraz numer PESEL – i to wszystko.

Niektórzy pacjenci, zwłaszcza ci starsi, nadal preferują wersję papierową i to także jest możliwe. Lekarz lub pielęgniarka mogą wydrukować tzw. informację o e-recepcie, która wygląda podobnie do tradycyjnej recepty i zawiera te same dane, ale jest jedynie pomocą, nie dokumentem samym w sobie. W praktyce to miły ukłon w stronę osób, które wolą mieć coś fizycznego w ręce, a jednocześnie zachowanie pełnej funkcjonalności systemu cyfrowego.

Co ciekawe, z jednego kodu można wykupić tylko jeden lek, albo jego część. Jeśli recepta zawiera więcej niż jeden preparat, można zdecydować się na wykupienie jednego z nich, a po resztę wrócić później. Nawet do innej apteki. System automatycznie rejestruje, które leki zostały zrealizowane, i nie pozwala na pomyłki czy nadużycia. To wygoda, ale też bezpieczeństwo, zarówno dla pacjenta, jak i lekarza.

Jak zrealizować receptę elektroniczną, gdy leku nie ma? E-recepta daje czas i elastyczność

Jedną z mniej znanych, ale niezwykle przydatnych zalet tego jak zrealizować receptę elektroniczną jest możliwość jej częściowego wykupu. To coś, co w czasach papierowych bywało trudne, a często wręcz niemożliwe. Jeśli pacjent wykupuje tylko jeden lek z recepty zawierającej kilka pozycji, pozostałe leki nadal są „aktywne” i możliwe do odbioru w innym terminie, oczywiście w ramach terminu ważności recepty. Dla wielu osób to olbrzymie ułatwienie. Nie trzeba już biegać między aptekami z nadzieją, że może gdzieś indziej będzie. Wystarczy zrealizować część e-recepty tam, gdzie są dostępne leki, a resztę zostawić na później.

E-recepta staje się też ratunkiem w sytuacjach awaryjnych. Np. gdy pacjent przebywa poza swoim miejscem zamieszkania, na przykład na wakacjach, i nagle potrzebuje kontynuacji leczenia. W takiej sytuacji lekarz może wystawić e-receptę zdalnie, na podstawie wywiadu telefonicznego czy teleporady, a pacjent może ją zrealizować w dowolnej aptece, nawet w najdalszym zakątku kraju. Bez przesyłania papierów, bez faksów, bez stresu. I choć może brzmieć to banalnie, dla wielu pacjentów z chorobami przewlekłymi, którzy muszą regularnie uzupełniać zapas leków, to rozwiązanie o ogromnym znaczeniu.

Recepta na babcię, czyli jak odebrać leki dla kogoś innego

Jednym z częstych pytań dotyczących  tego jak zrealizować receptę elektroniczną jest: czy mogę wykupić leki dla kogoś innego? Odpowiedź brzmi: jak najbardziej, i to bardzo wygodnie. Wystarczy, że osoba, dla której wystawiono receptę, przekaże Ci swój kod i numer PESEL. Nie jest potrzebne żadne pełnomocnictwo ani dokumenty potwierdzające pokrewieństwo. To rozwiązanie stworzone z myślą o rodzinach, sąsiadach, opiekunach. O wszystkich tych, którzy pomagają osobom starszym, chorym czy niesamodzielnym.

Co więcej, w przypadku osób, które mają aktywne Internetowe Konto Pacjenta, możliwe jest ustawienie pełnomocnictwa do stałego dostępu do e-recepty bliskiej osoby. To szczególnie przydatne dla dzieci opiekujących się seniorami. Mogą oni zalogować się na swoje konto i mieć podgląd do recept wystawionych np. dla mamy czy dziadka. System daje więc nie tylko wygodę, ale także realne wsparcie w opiece nad osobami, które niekoniecznie posługują się telefonem czy komputerem na co dzień.

Co warto wiedzieć o ważności e-recepty i o lekach recepturowych?

Chociaż elektroniczna forma recepty rozwiązuje wiele problemów, nadal obowiązują te same zasady, co w przypadku recept papierowych. Z tą różnicą, że wszystko jest teraz precyzyjnie zapisane i możliwe do sprawdzenia. Standardowo e-recepta ważna jest 30 dni, chyba że lekarz zaznaczy inaczej. Np. dla antybiotyków termin to tylko 7 dni, a dla leków immunologicznych 120 dni. To bardzo ważne, bo system nie pozwala na realizację recepty po upływie ważności. Nawet jeśli lek wciąż widnieje w systemie, farmaceuta nie będzie mógł go wydać.

Osobną kategorią są tzw. leki recepturowe, czyli przygotowywane na zamówienie w aptece np. maści, krople czy mieszanki. Choć również mogą być objęte e-receptą, ich realizacja przebiega nieco inaczej. Wymaga fizycznej obecności w aptece i zazwyczaj trzeba poczekać, aż lek zostanie wykonany na miejscu. Jednak i w tym przypadku e-recepta ułatwia wiele. Pozwala np. szybciej złożyć zamówienie i przygotować lek bez konieczności czekania na papier.

Jak zrealizować receptę elektroniczną w praktyce? Szybciej, prościej, nowocześniej

System e-recepty to jeden z tych przykładów, kiedy technologia naprawdę służy ludziom, nie jako ozdobnik, ale jako konkretne narzędzie rozwiązujące codzienne problemy. Dziś zrealizowanie recepty nie wymaga już czasu, który dawniej poświęcaliśmy na dojazdy, kolejki czy tłumaczenie się, dlaczego zgubiliśmy kartkę od lekarza. To, co kiedyś było stresującym obowiązkiem, dziś staje się niemal niezauważalnym elementem dnia. Jak odebranie paczki z paczkomatu.

Co równie ważne, system nie wyklucza osób mniej obeznanych z technologią. Nadal można otrzymać wydruk, poprosić lekarza o pomoc w aktywacji Internetowego Konta Pacjenta, a nawet działać całkowicie offline, prosząc bliskich o realizację recepty. To system elastyczny, przyjazny i choć niepozbawiony wad, dynamicznie się rozwijający.

W dobie cyfryzacji służby zdrowia e-recepta jest jednym z najlepiej przyjętych i najpraktyczniejszych rozwiązań. To coś więcej niż tylko zmiana formy dokumentu. To zmiana sposobu myślenia o leczeniu: jako o procesie wygodnym, dostępnym i nowoczesnym. I choć może wciąż nie każdy z nas ufa systemom informatycznym, trudno nie przyznać, że przynajmniej w tej dziedzinie technologia zdała egzamin na piątkę z plusem.