Jak otrzymać zwolnienie lekarskie przez telefon?

Każdy zna ten poranek. Budzisz się z uczuciem, że ciało toczy bój z niewidzialnym wrogiem. Głos ledwo słyszalny, gardło jak papier ścierny, a temperatura ciała każe sądzić, że organizm urządził sobie piec saunowy. I wtedy pojawia się to pytanie: czy muszę naprawdę teraz wychodzić z domu, jechać do przychodni, siedzieć w poczekalni z innymi chorymi, żeby usłyszeć to, co i tak wiem? Że potrzebuję kilku dni odpoczynku? Na szczęście czasy się zmieniły. Rozwój telemedycyny i cyfrowej administracji zdrowotnej sprawił, że dziś, aby uzyskać zwolnienie lekarskie, wcale nie trzeba pokonywać kilku kilometrów, ryzykować pogorszenia stanu zdrowia i zarażać współpasażerów autobusu.  A więc jak otrzymać zwolnienie lekarskie?

 

W wielu przypadkach wystarczy… rozmowa telefoniczna z lekarzem. To nie żart, to nowa codzienność, która choć budziła początkowo kontrowersje, dziś staje się coraz bardziej powszechna.

Kiedy i jak otrzymać zwolnienie lakrskie przez telefon?

Zacznijmy od fundamentu: czy zwolnienie lekarskie przez telefon jest w ogóle legalne? Tak, i to w pełni. Polskie prawo przewiduje możliwość przeprowadzania konsultacji medycznych w formie teleporady, a jedną z ich konsekwencji może być wystawienie elektronicznego zwolnienia lekarskiego e-ZLA. Warunkiem jest, oczywiście, uzasadniony stan zdrowotny pacjenta. Jednak sam kontakt nie musi odbyć się twarzą w twarz.

 

W praktyce wygląda to tak, że pacjent kontaktuje się z poradnią POZ lub z lekarzem prywatnym świadczącym konsultacje telefoniczne. Czasem wystarczy jeden telefon do rejestracji, innym razem trzeba wcześniej wypełnić krótki formularz online. Podczas rozmowy lekarz przeprowadza wywiad medyczny: pyta o objawy, czas trwania dolegliwości, ogólny stan zdrowia. Jeśli z rozmowy wynika, że pacjent faktycznie nie jest zdolny do pracy, może wystawić e-zwolnienie. Co ważne, dokument ten trafia automatycznie do ZUS-u oraz pracodawcy. Bez konieczności dostarczania papierowej wersji. Całość procesu może zamknąć się w kilkunastu minutach, bez wychodzenia z łóżka.

Czy to bezpieczne? Obawy i rzeczywistość

W kwestii tego jak otrzymać zwolnienie lekarskie przez telefon lub czat pojawia się sporo wątpliwości. Naturalnie, pojawia się pytanie o rzetelność diagnozy stawianej na odległość. Czy lekarz może właściwie ocenić stan zdrowia bez osłuchania, bez badania palpacyjnego? Bez sprawdzenia parametrów życiowych? To uzasadnione wątpliwości, ale odpowiedź nie jest zero-jedynkowa. W przypadku infekcji wirusowych, przeziębień, migren czy nagłych problemów żołądkowych lekarz często i tak opiera się przede wszystkim na wywiadzie, który spokojnie można przeprowadzić telefonicznie. Dla bezpieczeństwa pacjenta, teleporady są ograniczone do przypadków, które nie wymagają natychmiastowej interwencji diagnostycznej.

 

Ponadto, wielu lekarzy stosuje procedury weryfikacyjne. Pytają szczegółowo o objawy, proszą pacjenta o ocenę nasilenia bólu, temperatury, przebiegu poprzednich zachorowań. Zdarza się, że w razie wątpliwości lekarz nie wystawia od razu zwolnienia, lecz zaprasza na wizytę stacjonarną lub konsultację video. Należy też pamiętać, że e-ZLA można wystawić maksymalnie na 3 dni wstecz, a lekarze ponoszą odpowiedzialność zawodową za nieuzasadnione zwolnienia. To stanowi dodatkowy bufor bezpieczeństwa.

Jak otrzymać zwolnienie lekarskie zdalnie i co musisz przygotować przed rozmową?

Choć to jak otrzymać zwolnienie lekarskie przez telefon brzmi jak coś prostego, warto wiedzieć, jak się do takiej rozmowy przygotować. Przede wszystkim warto zebrać wcześniej informacje, które mogą być istotne dla lekarza. To objawy, czas ich trwania, ewentualne wcześniejsze choroby, alergie, stosowane leki. Jeśli to nasza pierwsza wizyta w danym podmiocie leczniczym, konieczne będzie podanie danych osobowych, numeru PESEL. W niektórych przypadkach także numeru dowodu osobistego.

 

W przypadku korzystania z prywatnych usług telemedycznych, procedura wygląda podobnie, choć może wymagać wcześniejszej rejestracji online i opłacenia wizyty. Co ciekawe platformy oferują teleporady 24/7, nawet w nocy, co jest ratunkiem dla osób pracujących w systemie zmianowym lub opiekujących się dziećmi. Wizyta może odbyć się przez zwykły telefon lub aplikację mobilną, a e-ZLA trafia automatycznie do systemu ZUS.

E-zwolnienie, a pracodawca. Jak to działa?

Po wystawieniu e-zwolnienia system automatycznie przesyła dokument do ZUS oraz do pracodawcy, o ile ten ma dostęp do Platformy Usług Elektronicznych ZUS. Pacjent nie musi niczego drukować, wysyłać, ani przekazywać osobiście. Dla wielu osób to ogromna zmiana. Zwłaszcza dla tych, którzy pamiętają czasy, kiedy trzeba było wracać z przychodni z papierowym zwolnieniem i dostarczyć je do działu kadr w ciągu trzech dni.

 

Z punktu widzenia prawa pracy, L4 wystawione w formie elektronicznej ma taką samą moc jak to wypisane ręcznie. Pracodawca ma obowiązek uznać je i wliczyć do dokumentacji kadrowej. Trzeba jednak pamiętać, że ZUS, szczególnie przy dłuższych lub częstych zwolnieniach może wszcząć kontrolę. Głównie po to by sprawdzić, czy pacjent faktycznie przebywa na zwolnieniu zgodnie z jego przeznaczeniem. Tu zresztą znów wracamy do pytania o odpowiedzialność. Nie tylko lekarza, ale i samego pacjenta.

Przyszłość zwolnień. Więcej autonomii, ale i większe zaufanie

To jak otrzymać zwolnienie lekarskie przez telefon prosto i szybko, to nie tylko znak czasów. To także wyraz zaufania do pacjenta i lekarza. Z jednej strony skraca dystans do opieki zdrowotnej, zwłaszcza dla tych, którzy mieszkają z dala od przychodni, mają trudności z poruszaniem się lub po prostu cenią sobie czas. Z drugiej opiera się na założeniu, że obie strony traktują ten proces z należytą powagą. Nadużycia, choć możliwe, zdarzają się coraz rzadziej. Również dlatego, że system ZUS weryfikuje częstotliwość i długość zwolnień, a lekarze nie są skorzy do ich bezrefleksyjnego wystawiania.

 

W dłuższej perspektywie można spodziewać się jeszcze większej automatyzacji procesów. Np. integracji z aplikacjami zdrowotnymi, zdalnego monitorowania parametrów życiowych czy automatycznych powiadomień dla pacjentów i pracodawców. Jednak już dziś możliwość uzyskania L4 przez telefon jest realnym wsparciem dla osób chorych i symbolem cyfrowej transformacji, która wreszcie zaczyna służyć człowiekowi, a nie odwrotnie.